Skip to main content

Over melatonine

Over melatonineMelatonine is een hormoon en een neurotransmitter. Het wordt geproduceerd in de pijnappelklier, uit het aminozuur tryptofaan. Dit gebeurt in een stapsgewijs proces waarbij tryptofaan wordt omgezet in 5-hydroxytryptofaan (5-HTP), wat weer wordt omgezet in serotonine en vervolgens in melatonine. Dit gebeurt na een enige tijd in duisternis. Tussen 2 en 3 uur 's nachts is de melatonineproductie van het lichaam het hoogst. Melatonine wordt echter meteen omgezet in serotonine als de ogen een bepaalde hoeveelheid licht opvangen, bijvoorbeeld als je 's nachts het licht aandoet om naar het toilet te gaan. Nadat het licht uitgaat, duurt het even voor het melatonineniveau in de hersenen weer normaal wordt.

Melatonine regelt het circadiane ritme van ons lichaam, en daarom kan een supplement de 'interne klok van de hersenen' verzetten.

Melatonine wekt slaperigheid op

Uw lichaam gebruikt moeheid om aan te geven dat het rust nodig heeft. Technisch gezien kunt u op elk moment van de dag moeheid ervaren, maar de normale gang van zaken is dat u zich 's avonds laat moe voelt. Dit is geen toeval. Als het donker wordt, scheidt uw lichaam een hormoon af met de naam melatonine. Melatonine wordt geproduceerd in de hersenen, in de pijnappelklier: een kleine klier ter grootte van een erwt. De stof veroorzaakt een slaperig gevoel waardoor u denkt dat het tijd wordt om te gaan slapen. Dit patroon wordt dagelijks herhaald.

Geregeld door duisternis

Wetenschappers hebben ontdekt dat het afscheiden van melatonine wordt geregeld door licht, of liever: door duisternis. Als het donker wordt, krijgt het lichaam het signaal om de melatonineproductie op te voeren. Dit zorgt ervoor dat we slaperig worden. Als u 's nachts werkt, wordt u op een moment dat uw lichaam duisternis verwacht, blootgesteld aan kunstlicht. Dat blokkeert de afgifte van melatonine door de hersenen en verstoort uw slaappatroon.

Natuurlijke slaappil

Melatonine is geen slaappil. Maar als u deze stof inneemt in de vorm van een pil, compenseert u het melatoninetekort dat ontstaat door de buitengewone blootstelling aan kunstlicht. Eigenlijk maakt u uw lichaam wijs dat het nacht is, hoewel dat niet het geval is - en kunt u zo op het gewenste moment moeheid opwekken. Melatonine is dus inderdaad het meest natuurlijke slaapmiddel dat verkrijgbaar is.

Uitstekend om een jetlag te bestrijden

Mensen die de nachtdienst werken zijn niet de enigen die worden geconfronteerd met slaapproblemen. Ook mensen die tijdens trans-Atlantische vluchten door verschillende tijdszones vliegen kunnen er last van krijgen. Dit fenomeen, beter bekend als jetlag, zet uw circadiane ritme op zijn kop en zorgt ervoor dat u zich op het verkeerde moment moe voelt. Omdat uw lichaam niet de tijd heeft gehad om zich aan te passen aan het tijdsverschil, volgt u uw normale slaappatroon, waardoor u midden in de dag wilt gaan slapen.

Een melatoninesupplement kan een jetlag doeltreffend vermijden door uw melatonineniveau op het gewenste moment te verhogen. Met andere woorden: u kunt gaan slapen wanneer u dat wenst, ongeacht het tijdsverschil.

Een beschermende antioxidant

Melatonine is meer dan een slaapregelaar. Het is ook een krachtige antioxidant die potentieel schadelijke vrije radicalen opruimt. Vrije radicalen zijn zeer agressieve moleculen die gezonde cellen vernietigen. Wetenschappers menen dat melatonine niet alleen slaperigheid opwekt, maar ook optreedt als "hersteller" van schade die overdag is veroorzaakt door de buitensporige vorming van vrije radicalen.

Verlaagt mogelijk de bloeddruk

Melatonine speelt mogelijk zelfs een rol bij de regeling van onze bloeddruk. Met een wetenschappelijk onderzoek van 16 mannen met een hoge bloeddruk, toonden Nederlandse wetenschappers aan dat wanneer regelmatig een uur voor het slapen melatonine (2,5 mg) wordt genomen, de bloeddruk 's nachts aanzienlijk wordt verlaagd. De systolische bloeddruk (de bovendruk) daalde met 6 mmHg, de diastolische bloeddruk (onderdruk) daalde met 4 mmHg. De slaap van de patiënten werd ook aanzienlijk beter. De onderzoekers menen dat verdere studies over het verband tussen melatoninestatus en bloeddruk noodzakelijk zijn voordat zij aanbevelingen kunnen formuleren voor mensen met een hoge bloeddruk. Toch mag reeds worden vermeld dat de biologische klok een rol speelt bij de autonome regeling van het hart- en vaatstelsel.

Stimuleert het immuunsysteem

Melatonine geeft uw immuunsysteem een natuurlijke boost door de productie van NK-cellen ("natural killer cells") in het lichaam op te voeren. NK-cellen zijn gespecialiseerd in het aanvallen van twee van de meest doortrapte indringers in ons lichaam: kankercellen en door virus geïnfecteerde cellen. Omdat deze indringers zich camoufleren als gezonde cellen, is het voor het lichaam erg moeilijk om ze op te sporen. Maar NK-cellen zijn daar juist erg goed in. In een in 1994 gepubliceerd studie nam een groep gezonde jonge mannen twee maanden lang elke avond twee milligram melatonine. Voor en na de studie werden hun NK-cellen gemeten. Aan het einde van de behandelingsperiode produceerden de deelnemers aan de studie gemiddeld 240% meer NK-cellen, waarmee ze hun wapenarsenaal tegen kanker en virussen meer dan verdubbelden.